Saltatu nabigazioa

Euste-puntuarekin jolasten

Indar baten momentua

Palanka batean, kontuan hartu behar dira oinarrizko lau elementu hauek:

  • Euste-puntua edo fulkrua: barra zurrunaren euskarriarena egiten du; ardatz modura funtzionatzen du.
  • Barra: euste- puntuan jartzen den taula edo barra
  • Potentzia: objektu bat mugitu edo igotzeko erabiltzen den indarra
  • Erresistentzia: potentziaren aurkako indarra da
César Rincón. Palanka (CC0)

Palanka erabiltzen denean, euste-puntuari indarra aplikatzen zaio, karga bat mugitzeko; dena den, segun eta zer distantzia dagoen euste-puntuaren eta indarra aplikatzen puntuaren artean, efektua desberdina da. Horri indar baten “momentua” esaten zaio. Bestalde, horrek azaltzen du zergatik, adibidez atea irekitzeko, indar gutxiago egin behar dugun ate-bandatik urrun bultza egiten dugunean, hurbil bultza egiten dugunean baino. Ate-bandatik hurbil egiten denean bultza, indar gehiago egin behar da, distantzia txikiagoa delako.

Bideo interaktiboa: Palankaren matematika boteretsua

be

Ataza: erretiluak orekatzen jolastuko gara

Iraupena:
Saio bat
Taldekatzea:
Bikoteka

Indar baten unearen kontzeptua aplikatuko dugu jolas-jarduera baten. Eskuz egingo dugu. Horretarako, bikoteka bilduko gara, eta jarraibide hauek beteko ditugu:

  1. Palankari buruz ikusi dugun bideoa ikusiko dugu berriro: Palankaren matematika boteretsua (konfigurazioan, gaztelaniaz jarri behar dira azpitituluak).
  2. Gero, bikote guztiak lehiatuko dira erretilua orekatzeko; horretarako, uneaz ikasitakoa aplikatuko dute. Behean adierazitako materialak beharko ditugu.
  3. Azkenik, nork bere txostena egingo du esperientziatik ateratako ondorioekin.

Materialak

  • Plastikozko erretilua, gutxi gorabehera 45 × 30 cm-koa.
  • Paper latza, objektuak erretiluaren barruan jartzeko eta laban ez daitezen.
  • Oinarri laua eta goialde esferikoa duen objektu bat. Euste-puntuarena egingo du; adibidez, armairu bateko heldulekua.
  • Egurrezko eraikuntza-blokeak edo beste objektu batzuk, neurri eta pisu diferenteak dituztenak.
  • Balantza bat.

 

Juego de la balanza
Mária Bilišňanská. Balantza-jokoa (CC BY)

Indar baten unearen kontzeptua ondo ulertu badugu, ez zaigu ezer kostako jolas-jarduera honetan aplikatzea.

Hausnarketa eta ebaluazioa

Ataza amaituta, hartu ikasketa-egunerokoa eta egin dezagun hausnarketa, orain da-eta horretarako momentua. Hona iradokizun batzuk:

  • Zer ikasi dut?
  • Prozesuan zehar zerk harritu nau gehien? Zergatik?
  • Aldatu al dut aurretik neukan iritzirik? Zein?
  • Zer izan da zailena? Zergatik?

Ebaluazioa

Txosten zientifiko idatzia balioesteko eskala (deskargatu odt formatu editagarrian eta pdf formatuan):

Creado con eXeLearning (Ventana nueva)